Renée is ooit begonnen als beleidsmedewerker bij het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en heeft een lang pad bewandeld om vervolgens projecten te leiden die bijdragen aan een vitale bodem. In dit interview vertelt Renée wat zij belangrijk vindt en hoe zij de toekomst ziet van het bodem- en watersysteem.
Reneé is actief betrokken bij het kennis- en innovatieprogramma Verrijkende Landbouw dat is gericht om een volhoudbaar landbouwsysteem te ontwikkelen dat vanaf de bodem gezond is. “We wilden kijken of Verrijkende Landbouw samen kon lopen met VOM. Daaruit is een samenwerking ontstaan.”
Duurzaam landbouwsysteem
Verrijkende landbouw is ontstaan vanuit het maatschappelijk initiatief Bewust Bodemgebruik en is gefinancierd door het voormalig Uitvoeringsprogramma van het Convenant Bodem en Ondergrond van ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, provincies, gemeentes en waterschappen. Renée legt uit, “Wij bekijken het landbouwsysteem vanuit de drie invalshoeken land, waarde en mens.” Verrijkende landbouw heeft als uitgangspunt een gezonde bodem voor gezonde gewassen en gezonde mensen. Verrijkende landbouw en Voor de oogst van morgen hebben samen gewerkt aan de ontwikkeling van een gebiedsaanpak volgens de U theorie: alles wat leeft is met elkaar verbonden omdat alles wat leeft, ontstaan is vanuit dezelfde bron.
De bodem
Renée vindt het belangrijk om vanuit de bodem te kijken, “we moeten kijken naar wat mogelijk is vanuit het bodem- en het watersysteem. Dit systeem is beperkend, je moet daarom goed kijken naar de kracht en kansen die de bodem biedt. Wij kijken daarbij naar zes functies van het bodem- en watersysteem: waterzuivering en –berging, klimaatregulatie (koolstof), mineralenkringlopen, biodiversiteit, voedselproductie en landschap. Op basis hiervan hebben wij een meerschalige gebiedsaanpak gemaakt.” Deze aanpak wordt nu toegepast binnen het netwerk van VOM.
Het netwerk
Voor de Oogst van Morgen is een waardevol netwerk volgens Renée. “Het heeft mij veel gebracht. Ik was in 2018 net voor mezelf begonnen om meer met landbouw en bodem bezig te zijn. Toen ben ik deelnemer aan VOM geworden. Het voelde als een warm bad. Ik kwam mensen tegen die met dezelfde dingen bezig zijn. Dat was en is voor mij heel waardevol.”
Voor nu
Reneé werkt momenteel onder andere aan een project over duurzame pacht: “met een start up challenge werken we voor het Ministerie van Landbouw en Voedselkwaliteit aan een tool om duurzame pacht te stimuleren.” Daarnaast werkt Renée nu tijdelijk aan BodemUp, een groot bodemprogramma van de provincie Brabant. Wij brengen bodemcoaches naar boeren, dat is leuk werk! ”
Toekomst
Renée ziet veel potentie in het versnelingshuis met onder andere regiolabs dat vanuit Verrijkende landbouw en VOM is ontwikkeld. Dat is een (virtueel) huis, een lerende innovatieomgeving, waarin mensen die in praktijken in gebieden bezig zijn samen kunnen komen. Het is bedoeld om van elkaar te leren, kennis uit te wisselen en verder te komen. Door samen met partijen die op regionale, nationale of internationale schaal werken, te onderzoeken welke belemmeringen weggenomen kunnen worden om de praktijken verder te brengen en zo tot een systeemverandering te komen. Ik zie graag een construct of omgeving waar je over gebieden van elkaar kunt leren, dat is heel belangrijk. We hebben elkaar allemaal nodig. Deze lerende samenwerking, gericht op systeemverandering, zorgt uiteindelijk voor een versnelling van de transitie in de landbouw.