Voor de oogst van Morgen is een innovatief leiderschapsnetwerk voor de verduurzaming van het landbouw- en voedselsysteem. Het OFL en Commonland waren dit project gestart in 2018 in de vorm van een innovatielab. Eind 2021 was het formeel geëindigd, maar de kennis en ervaring van het netwerk worden nu ingezet vanuit het Versnellingshuis.

Ons landbouw- en voedselsysteem kraakt in zijn voegen. Door onze manier van landbouw bedrijven en voedsel produceren, lopen we tegen de grenzen aan van wat mogelijk is. Willen we perspectief bieden aan boeren, burgers, natuur en economie, dan zijn dringend visie, maatregelen en regie nodig. Cruciaal daarvoor is dat alle spelers uit het landbouw- en voedselsysteem elkaars perspectief en situatie begrijpen en onderling vertrouwen opbouwen. Vanuit dit vertrouwen kunnen zij echte systeemverandering bereiken, die recht doet aan mensen en het landschap.

Inzet van Theory U

De aanpak van Voor de Oogst van morgen is gebaseerd op Theory U, een methode om met persoonlijk en collectief leiderschap grote opgaves het hoofd te bieden. Op basis van deze methode waren zo'n tachtig deelnemers met verschillende achtergronden vanuit Voor de oogst van morgen samen aan het werk gegaan: boeren, wetenschappers, ondernemers, ketenpartijen, maatschappelijke organisaties, financiële instellingen en verschillende overheden. Over de toepassing van Theory U in Voor de oogst van morgen is ook het Veldboekje Theorie U verschenen.

Leertraject van 2 jaar

In een leertraject van 2 jaar hadden de deelnemers nieuwe vaardigheden ontwikkeld, zich in elkaars persoonlijkheid en werkpraktijk verdiept en waren hechte relaties ontstaan. Vanuit een basis van diepgaand vertrouwen en een gemeenschappelijk ontwikkelde taal, hadden de deelnemers elkaar gevonden. In leerreizen en praktijkbijeenkomsten was gekeken naar het landbouw- en voedselsysteem en de barrières daarin. Op basis van die inzichten hadden groepen deelnemers transitie-experimenten ontwikkeld. Kijk voor een gedetailleerd verslag van de aanpak en resultaten op de website van Voor de oogst van morgen.

Lees over ervaringen uit de praktijk van Voor de oogst van morgen.

Verrijkende Landbouw

Vanaf 2019 had Voor de oogst van morgen ook samengewerkt met het kennis- en innovatieprogramma Verrijkende Landbouw. Met dit veelzijdige netwerk van denkers en doeners uit het hele landbouwsysteem hadden we een gebiedsaanpak ontwikkeld die gebiedsinitiatieven toekomstgericht helpt opschalen. Een gezond, natuurlijk bodem- en watersysteem was de basis van deze aanpak. We hadden ook zogenoemde regimespelers betrokken, die belemmeringen konden wegnemen in het huidige beleid en economische systeem. Dit netwerk heeft nu al weerklank in organisaties, initiatieven en regio's gekregen.

Versnellingshuis

Sinds begin 2022 hadden Commonland en het OFL de kennis, methoden, initiatieven en het netwerk die waren ontwikkeld met Voor de oogst van morgen en Verrijkende Landbouw beschikbaar gesteld in het Versnellingshuis. Het Versnellingshuis was een lerende omgeving met praktijknetwerken van mensen die lokaal samenwerken aan een duurzaam landelijk gebied, met als vertrekpunt de bodem. Denk bijvoorbeeld aan boeren die beter met hun grond willen omgaan, kennis willen uitwisselen, productieketens korter willen maken of nieuwe verdienmodellen willen creëren. Het Versnellingshuis had hun contact geboden met partijen die belemmeringen voor innovatieve praktijken weg kunnen nemen. Dit konden regionale, nationale of Europese overheden zijn, maar ook maatschappelijke organisaties of private partijen zoals toeleveranciers, voedselverwerkers, retailers, financiers of banken.

Labs en leerprocessen

Het Versnellingshuis ondersteunt zowel regiolabs, themalabs als beleidslabs. Regiolabs richten zich op nieuwe arrangementen en afspraken in gebieden. Thema- en beleidslabs richten zich op de noodzakelijke systeemveranderingen in werkwijzen, beleid, regels en cultuur om duurzame, toekomstgerichte gebiedsaanpakken mogelijk maken. Ook organiseert het Versnellingshuis een leerproces tussen de verschillende labs en ontwikkelt het een bijbehorende kennisagenda. Het OFL had voor de periode vanaf 2022 samen met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) de mogelijkheden verkend om het Versnellingshuis in meerdere gebieden in te zetten.