Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) gevraagd betrokken te zijn bij het maken van de nieuwe Nota Ruimte. De nieuwe Nota Ruimte is een aangescherpte Nationale Omgevingsvisie zoals bedoeld onder de Omgevingswet. Hiervoor zullen in het OFL in ieder geval twee consultaties plaatsvinden.

Wat is de aanleiding?

Aanleiding voor OFL-betrokkenheid was een verzoek vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). De betrokken minister is de heer Hugo de Jonge, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).

Wat is de nieuwe Nota Ruimte?

In een brief aan de Tweede Kamer van 12 december 2022 schreef de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening2, Hugo de Jonge, dat hij werkt aan een nieuwe Nota Ruimte voor Nederland. De nieuwe Nota Ruimte kan ‘gezien worden als een aangescherpte Nationale Omgevingsvisie’.

Lees de brief van de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening

Vrijdag 6 oktober is de contourennotitie met bijbehorende kamerbrief en nota, naar de Tweede Kamer gestuurd. Inmiddels is er een volgende stap, een tussenstap, gezet en werd op 21 juni jl het voorontwerp-Nota Ruimte gepubliceerd. U kunt alle relevante documenten vinden op Rijksoverheid.nl.

Wat is de rol van het OFL?

Het OFL is gevraagd een aantal consultaties te organiseren met maatschappelijke organisaties, bedrijven en brancheorganisaties. De eerste vond plaats op 6 november vorig jaar en ging over de contourennotitie (lees hieronder een korte impressie van de bijeenkomst). De contourennotitie geeft een eerste inhoudelijke richting voor de Nota Ruimte.

Het OFL organiseert t.z.t. ook een consultatie over de ontwerp-Nota Ruimte. Het ontwerp bevat onder andere een visie over de ontwikkeling van Nederland op de langere termijn met de hiermee samenhangende keuzes en richtinggevende uitspraken. Daarin kijken we vooruit naar 2030, 2050 en 2100.

Of het OFL over het voorontwerp ook een consultatie organiseert is gezien de politieke veranderingen ongewis. Minister Keijzer wordt op dit moment ingewerkt op haar dossier.

Terugblik op consultatie contourennotitie

Tijdens de bijeenkomst op 6 november is stilgestaan bij de contourennotitie en de daarin geschetste inhoudelijke richting van de Nota Ruimte.

Na een warm welkom door OFL-voorzitter Jeroen de Haas en een uitgebreide toelichting op de contourennotitie door een collega uit het team Nota Ruimte, gingen de aanwezigen in twee rondes met elkaar in gesprek.

In de eerste ronde kregen alle deelnemers de gelegenheid om te reageren op de contourennotitie, specifiek op de belangrijkste ontwikkelingen die hierin zijn geïntroduceerd. Namelijk: Het Rijk pakt de regie op de verdeling van de ruimte en wil duidelijke en rechtvaardige keuzes maken. Met welke waarden moet hierbij rekening worden gehouden? Daarnaast stuurt het Rijk aan op rechtmatige verdeling van de ruimte. Waarvoor zou meer of minder ruimte gemaakt moeten worden? Hoe kijken de aanwezigen naar de regierol van het Rijk?

In ronde twee ging het gesprek over de verdere uitwerking richting een ontwerp-Nota Ruimte en het proces daarnaartoe. Welke instrumenten zijn wat betreft de deelnemers nodig om in beweging te komen? Wat zijn de grootste knelpunten daarbij? En ook over vraag: hoe kijkt met aan tegen hun eigen betrokkenheid bij de totstandkoming van de nieuwe Nota Ruimte?

Het leverde interessante gesprekken op aan tafel en een zeer divers beeld van een al even diverse groep partijen. De vier belangrijkste inzichten staan hieronder:

1. Regie vanuit de overheid op ruimte is goed, pijnlijke keuzes vinden partijen ook onvermijdelijk. Hiervoor is wel de voorwaarde dat de overheid goed kan uitleggen en communiceren wat de uitdaging is en welk keuzes er worden gemaakt.
2. Oproep om bij deze keuzes te werken vanuit visies op onze economie, op ons wonen, op ons recreëren, etc. Het verdelen van ruimte gaat immers over het inzetten van een schaars goed, dat moeten we bewust inzetten.
3. Oproep om hierbij rekening te houden met verbinding over de grens, rechtvaardigheid (niet zomaar het recht van de sterkste laten gelden, maar wat we als samenleving willen) en gedeeld ruimtegebruik.
4. Om dit goed te kunnen doen als overheid is er moed, bestendig beleid en een hele sterke uitvoering nodig, waarbij er slim gebruik gemaakt moet worden van de energie die er al is.

Tijdlijn

In het onderstaande overzicht staan mijlpalen op weg naar de nieuwe Nota Ruimte voor Nederland, inclusief momenten waarop de samenleving – in het OFL of elders – betrokken wordt. De aangegeven timing in het overzicht is een indicatie.