Hoe zorg je dat alle belangen aan tafel komen, vooral als een belang zelf geen menselijke stem heeft? Denk aan een berg, rivier of zee. Jessica den Outer (Milieujuriste en schrijfster van het boek ‘Rechten voor de natuur’ neemt je mee in de snelst groeiende juridische beweging van deze eeuw: rechten voor de natuur. Aan de hand van voorbeelden wereldwijd en in Nederland wordt dit onderwerp uitgediept. OFL-voorzitter Sybilla Dekker zal reflecteren op de Noordzee als rechtspersoon binnen de context van het Noordzeeoverleg. Je gaat ook zelf aan de slag om te ervaren hoe het oefenen met het spreken namens de natuur van betekenis kan zijn bij complexe opgaven in de fysieke leefomgeving.

We gaan in deze werksessie in op de socratische gespreksmethode, waarin onderzoeken en vragen stellen centraal staan. Welke beelden en aannames zijn er, welke gemeenschappelijke deler is er te vinden? Puck van Dijk, praktisch filosoof bij de Denksmederij vertelt in een interactieve talk wat de kunst is van vragen stellen. We verbinden dit aan praktijkervaringen bij het Natuurinclusief Nationaal Overleg (NiNO). Het NiNO verbindt koplopers en heeft de ambitie om natuurinclusiviteit breder op de agenda te krijgen. André van de Zande is voorzitter van het NiNO en staat aan de lat voor deze kwestie. Hoe ga je goede samenwerking aan met die grote groep belanghebbenden in de samenleving? Om verbinding te maken is het belangrijk dat je goed luistert en je verdiept in de ander. Dat is niet altijd makkelijk als je eigenlijk je eigen punt wilt maken.

Balans in complexe opgaven bestaat niet. Variërende invloeden verstoren voortdurend de status quo. Maar je kunt wel leren balanceren. Dat is het uitgangspunt voor deze werksessie. Experts in 'Verbindend Onderhandelen' van P2 en OFL-voorzitter Johan Remkes gaan met de zaal in gesprek over dilemma's in complexe opgaven, invloeden van buitenaf en over hoe je hiermee om kan gaan. Welke rol spelen vertrouwen en gelijkwaardigheid hierbij? We zoomen in op het recent opgericht OFL-platform 'Spoorgoederenvervoer en Leefomgeving' en gaan samen aan de slag met enkele belangrijke dilemma's

Hoe betrek je het stille midden terwijl de tegenpolen de aandacht opeisen? In deze workshop ga je in gesprek met Kees Vendrik, voorzitter van het Nationaal Klimaat Platform (NKP) en Guido Rijnja, communicatieadviseur bij de Rijksvoorlichtingsdienst. We gaan het hebben over de theorie en de praktijk. Al jaren verdiept Guido Rijnja zich in tegenstellingen en aan wat je kunt doen om ze te verkleinen of te verhelpen. Enige tijd terug lanceerde Guido een vernieuwende aanpak: de Dilemmalogica. Hij schreef er een praktische handreiking over. In deze workshop krijg je verder inzicht in de dynamiek van het wij-zij denken en wat er in het stille midden gebeurt. Kees Vendrik vertelt over zijn opdracht bij het NKP. Dit platform is opgericht om de maatschappelijke dialoog en reflectie over het klimaatbeleid te faciliteren en te versnellen. Samen met u reflecteert Guido Rijnja hierop aan de hand van theorieën vanuit dilemmalogica en polarisatie.

Hoe leer je luisteren naar de stem van de minderheid en ga je om met de 'weerstand' in een (gepolariseerd) debat? Hoe maak je ruimte om productief om te gaan met conflict en kom je tot een inclusieve besluitvorming? In deze workshop gaan we van praten over polarisatie, naar het beoefenen van een van de technieken van Deep Democracy, namelijk 'Het Gesprek op Voeten'. Hierin zoeken we tegenstelling juist op en halen die zoveel mogelijk uit de 'verstarring' en 'hakken in het zand'. Ook gaan we op zoek naar een nieuwe balans: waar het meerderheidstandpunt verrijkt wordt met de wijsheid van de minderheid. Na een korte inleiding van Johan van de gronden (OFL-voorzitter) krijgt u van Tobijn de Graauw en Anna Kogut (secretarissen van het OFL) een spoedcursus waarbij u aan de hand van een actueel voorbeeld oefent met elkaar

Onze samenleving staat voor verschillende grote maatschappelijke en transitievraagstukken, zoals het creëren van een gezondere leefomgeving, het bouwen aan herstel van de natuur en betaalbare zorg. Hoe zetten we verandering in gang? Deze workshop gaat over hoe we door innovaties en interventies anders kunnen kijken, denken, doen en hoe we daardoor onze leefwereld helpen vormgeven. We gaan het hebben over de KEMs (Key Enabling Methodologies), sleutelmethodologieën die bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Deze methoden bieden professionals handvatten om betekenisvolle interventies en innovaties te ontwikkelen waarmee we de veranderingen die onze samenleving nodig heeft in gang kunnen zetten.

In deze workshop gaan we meer leren over deze KEMs en hierover in gesprek met onder andere Marleen Stikker, sinds 2018 voorzitter van het OFL en Nynke Tromp, associatie professor Social Design aan de TU Delft en nauw betrokken geweest bij het opstellen van de KEMS (m.n. methoden voor systeemverandering). Nynke haar wetenschappelijke kennis voor maatschappelijke verandering heeft ze geconsolideerd in een boek, Designing for Society (2019), en in de praktijk is ze vooral actief viaRedesigning Psychiatry waarin ontwerpmethoden worden ingezet om de GGZ (en aanpalende domeinen zoals Onderwijs en het Sociaal Domein) te helpen transformeren naar een netwerk van zorg en ondersteuning voor een veerkrachtige samenleving. 

KEMs – Ontwerpmethoden voor professionals