Bewoners vervullen een cruciale rol bij allerlei maatschappelijke thema’s, zoals de energietransitie, klimaatadaptatie en wonen. Buurkracht zet zich in om buurtbewoners zowel met elkaar als met overheden te verbinden én ze te ondersteunen bij het verbeteren van de buurt.

Deze week spreken we Roel Woudstra, algemeen directeur van Buurkracht.

Wat vindt Buurkacht het allerbelangrijkste dat ze wil neerzetten voor de fysieke leefomgeving in de komende tien jaar?

Buurkracht draait om buren. Wij zetten buurtbewoners in hun kracht om hun eigen fysieke leefomgeving – hun eigen buurt – mooier, duurzamer en gezelliger te maken. Op heel veel plekken gebeurt al heel veel goeds, denk aan het gezamenlijk aanleggen van bloemenperkjes of het delen van zonnepanelenenergie. Daarbij is een organisatie als Buurkracht niet nodig. Maar we zien ook dat er op veel plekken in Nederland bewoners zijn die dat soort dingen willen doen met de buurt, maar eigenlijk niet weten waar ze moeten beginnen. Daar komen wij om de hoek kijken. Wij helpen buren om elkaar te vinden, smeden buurtteams en ondersteunen en begeleiden hen bij de uitvoering van hun acties en plannen.

Heeft Buurkracht ooit een eigen belang opzij moeten zetten voor het collectieve belang?

Ja uiteraard, zowel op lokaal als op landelijk niveau. Wij hebben samen met vier andere organisaties een participatiecoalitie opgezet. Het doel van die coalitie is om bewonersinitiatieven en gemeenten samen te brengen om gezamenlijk de uitvoering van het Klimaatakkoord aan te pakken. Binnen die coalitie heeft elke organisatie een andere focus, maar uiteindelijk willen we samen hetzelfde doel bereiken. Dat betekent dat Buurkracht zich niet volledig stort op haar eigen belang, maar af en toe ook het eigen belang een beetje naar achteren schuift om een ander te helpen.

Wij proberen ook altijd vanuit de wensen van bewoners te denken en deze te koppelen aan de wensen van de overheid, of andersom. Een gemeente heeft bijvoorbeeld energiebesparingsdoelstellingen terwijl bewoners liever eerst met een vergroeningsinitiatief aan de slag gaan. Soms parkeren we dan het belang van de gemeente. Wanneer namelijk een burgerinitiatief eenmaal van de grond is gekomen, zal dat in de lange adem ook iets doen voor de doelstellingen van de gemeente. Dus het gaat niet alleen om het opzij zetten van een eigen belang, maar ook om het maken van ruime voor lokale belangen waardoor je later het collectieve belang kunt dienen.

Wat vormt op dit moment de grootste kans voor een goede samenwerking op jouw gebied van expertise?

Bewonersinitiatieven worden steeds prominenter, tot het punt dat de overheid ze niet meer kan negeren. Ik merk het al bij de OFL-overleggen, daar zitten enorm veel maatschappelijke initiatieven met allemaal verschillende achterbannen. Deels daardoor zie ik aan de overheidskant een ontwikkeling plaatsvinden. De overheid realiseert zich meer en meer dat beleid maken en uitvoeren samen met bewoners moet. Er wordt steeds meer gekeken naar hoe we zo goed mogelijk samen kunnen organiseren en samen dienstbaar kunnen zijn naar bewoners. Niet per domein, maar integraal. Er is een nieuwe tijdgeest en daarin zit een interessante kans voor buurtverenigingen.

Een andere kans zijn eigenlijk onze ouders. Onze ouders die met pensioen zijn gegaan of de komende jaren gaan. Zij willen vaak betekenisvol blijven voor de maatschappij. Met hun energie geven ze de komende jaren een boost aan de gemeenschapskracht in buurten, wijken en dorpen. Dat gebeurt al op allerlei terreinen, van zorg tot en met duurzame energie. Andere generaties in dorpen, buurten en wijken worden betrokken en geënthousiasmeerd om mee te doen, en een groot deel ervan zal dan over een aantal jaren het stokje van gemeenschapskracht overnemen. Dit gaat op veel plekken vanzelf en waar hulp en ondersteuning nodig is, bieden wij die graag.

Wat is voor Buurkracht de meerwaarde van het OFL?

Van oudsher is het OFL een plek waar de drie samenkomen: overheid, bedrijfsleven en bewoners. Dat gesprek tussen die drie is aan de bewonerskant aan het veranderen. Niet zozeer aan de bedrijfskant, die blijven lobbyen en op hun manier goed georganiseerd naar de overheid optreden. De echte verandering vindt bij de bewoners plaats.

We zijn op een gegeven moment de verzuiling kwijtgeraakt. Dat komt door individualisering, globalisering, allerlei dingen waardoor de verhouding aan het verschuiven is. Dat betekent dat je op zoek moet gaan naar nieuwe samenwerkingsverbanden en evenwicht. Het OFL omarmt die verandering en incorporeert het. Ik zie het OFL dan ook als een middel om dat gesprek daarover goed te voeren. ‘Bottom-up’, samen met ‘top-down’, zonder dat alles op voorhand vastgesteld en geoptimaliseerd is.

Lees meer over Buurkracht op hun website.